Η ισάγγελος πολιτεία

 

 

 

 

Η ισάγγελος πολιτεία
Μητροπολίτου Σταγών και Μετεώρων κ. Σεραφείμ 

Ο μοναχισμός δεν αποτελεί μόνο την εμπροσθοφυλακή της Εκκλησίας μας στους αγώνες της για τη διατήρηση της ελευθερίας της και για να μένει απαραχάρακτη η παράδοση και η διδασκαλία του Ευαγγελίου, αλλά και γιατί ο μοναχισμός είναι ο καλύτερος διδάσκαλος για τον λαό μας, μια σωστή πνευματική καθοδήγησή του, ώστε να κατανοήσει ουσιαστικότερα τα μυστικά της εν Χριστώ ζωής, τα οποία είναι και τα πολυτιμότερα δώρα για τον άνθρωπο. Γιατί, είναι αλήθεια, ότι τούτο το ασκητικό - αγωνιστικό φρόνημα του μοναχισμού είναι και χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ορθοδόξου Πνευματικότητος του πληρώματος της Εκκλησίας, φρόνημα το οποίον «η την ισάγγελον πολιτείαν εφιέμενοι Μοναχοί» επιδιώκουν πλήρως και τελείως, επικυρώνοντας έτσι το του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, «φως τοις μοναχοίς οι άγγελοι, φως (ζωής ) τοις κοσμικοίς οι μοναχοί».

Μέσα από αυτή την προοπτική και κάτω άπ' αυτή την άποψη ο πιστός λαός της Ιεράς Μητροπόλεως μας και ημείς προσωπικά, αισθανόμαστε ιδιαίτερη τιμή, διότι τιμάτε δια του Συνεδρίου αυτού, Μακαριώτατε, τα ίερά σκηνώματα και είδικώτερα τα άγια Μετέωρα, καί την παραδεδομένη ασκητική εμπειρία των, της οποίας καί Υμείς εγεύθητε ως μετεωρίτης μοναχός και από την οποίαν αρδεύεται το πλήρωμα της Εκκλησίας μας.

Ο λαός μας αγαπά τα Μετέωρα, γιατί και το φρόνημα των Μετεωριτών Πατέρων μέσα στη μακρά πορεία της ασκήσεως των ήταν πάντοτε η με ανιδιοτέλεια προσφερόμενη αγάπη προς τον λαόν, τόσο δια της προσευχής όσο και δια της εμπράκτου προσφοράς, της εν Θεώ ελεημοσύνης. Γραμμή πλεύσεως και πορείας διαχρονικής κατά τους Πατέρες των Μετεωρίτικων βράχων, ήταν αυτό που ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος έγραφε, περιγράφοντας συγχρόνως και παραλλήλως τις μυστικές του εμπειρίες: «Ο σκεπτικιστής πρέπει να εξαφανίσει τον εαυτόν τον με δάκρυα, δηλαδή με την αληθινή μετάνοια, και με την ενεργό εγκατάλειψη των παθών. Πρέπει να αναζήτηση την αγάπη, γιατί η αγάπη είναι ο δεσμός μεταξύ θεού και ανθρώπου, είναι μία διαρκής κατάκτηση, που καταργεί τη διάκριση και τη διαίρεση και αναδεικνύει την ενότητα εν Χριστώ».

Το ίδιο θα επαναλάβει λίγους αιώνες αργότερα και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς όταν κατηγορηματικά, αρνούμενος, ιδιαίτερα για το μοναχό την ατομική του καταξίωση και σωτηρία, έγραφε: «Είναι αδύνατο να ενωθούμε με τον θεό, αν, εκτός από τον εξαγνισμό του εαντού μας, δεν καταφέρουμε να βγούμε έξω, ή μάλλον, επάνω από τον εαυτό μας, έχοντας εγκαταλείψει κάθε τι που ανήκει στον αισθητό κόσμο και έχοντας υψωθεί πάνω από κάθε ιδέα και συλλογισμό».

Ό μοναχός είναι ο κατ' εξοχήν αναγεννημένος πνευματικά άνθρωπος «κατά νουν προς Θεόν αεικίνητος ων» και γιατί «Ηδονήν μίαν επίσταται την της ψυχής προς τον Λόγον συμβίωσιν, ης η στέρησις κόλασις εστίν ατελεύτητος» (Μάξιμος Ομολογητής). Ο μοναχός είναι χωρισμένος από όλα και ενωμένος με όλους. Αυτή δε η βιωματική στάση του μοναχού διδασκόμενη με το παράδειγμά του και πλαισιωμένη από την ταπείνωση και την πραότητά του, θα είναι και το καλύτερο αντίδοτο στην αλαζονεία του σημερινού ανθρώπου για να επανεύρει την ισορροπία του.

Το ορθόδοξο μοναχικό ιδεώδες, βρίσκεται πάντα στη μυστική εμπειρία έτσι όπως αυτό κατακτήθηκε μέσα στη μυστηριακή κοινωνία και ζωή της Εκκλησίας, δια της ασκήσεως κυρίως των αρετών της υπακοής της παρθενίας και της ακτημοσύνης. Ζούσαν οι μοναχοί και αγκάλιαζαν με την προσευχομένη αγάπη τους όλον τον κόσμον και ιδίως εκείνους, που τους εδίωκαν, τους περιφρονούσαν, ή έλεγον τι πονηρόν εναντίον τους, αξιοποιώντας με τον τρόπο αυτό το γραφικό: «Εύχεσθαι υπέρ των επηρεαζόντων υμάς».

Η μυστική εμπειρία, το απαραίτητο και αθέατο αυτό στοιχείο της μοναχικής ζωής βρίσκεται στην καρδιά της Ορθοδοξίας. Και γι' αυτό σήμερα και πάντοτε ο ορθόδοξος μοναχισμός συγκινεί, αναπαύει και προσελκύει τον σημερινό ανήσυχο και κουρασμένο άνθρωπο, γιατί μέσα σ' αυτή την πνευματική διεργασία, που συντελείται στις Ι. Μονές, το κακό σμυκρίνεται και αυξάνει η αρετή, που είναι η ικανή δύναμη για την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας. Γι' αυτό θεωρούμε το παρόν Συνέδριο σημαντικό, γιατί θα βοηθήσει όλους ημάς και κατ' επέκταση τον λαόν μας, με τις εξαίρετες εισηγήσεις των διακεκριμένων εισηγητών, στην καλύτερη κατανόηση του μεγάλου αυτού δώρου του θεού στην Εκκλησία μας, του Μοναχισμού…..